Specie di Ranunculus

lista di un progetto Wikimedia
Voce principale: Ranunculus.

La voce elenca le specie di Ranunculus europee più note (i nomi comuni in italiano sono evidenziati in grassetto accanto al nome scientifico). Questa lista è stata compilata in base ai nominativi accettati nella checklist Flora Europaea della Royal Botanic Garden Edinburgh[1]. Le specie contrassegnate da una “P” sono contenute nella FLORA d'ITALIA di Sandro Pignatti[2] e non nella Flora Europaea; le specie contrassegnate da una “FA” sono contenute nella FLORA ALPINA di AA.VV.[3] e non nella Flora Europaea.

A modifica

 
Ranunculus aconitifolius
 
Ranunculus acris
 
Ranunculus alpestris
 
Ranunculus aquatilis
 
Ranunculus asiaticus
 
Ranunculus auricomis
(sinonimi: R. acer Auct.; R. stevenii Beck)
  • subsp. acris
  • subsp. borealis (Regel) Nyman (1878)
(sinonimi: R. stevenii Hiitonen; R. glabriusculus Rupr.; R. borealis Trautv.)
  • subsp. friesianus (Jord.) Rouy & Foucaud (1893)
(sinonimi: R. stevenii Auct. gall.; R. acris subsp. despectus M.Lainz)
  • subsp. pumilus (Wahlenb.) A.Löve & D.Löve (1958)
  • subsp. strigulosus (Schur) Hyl. (1943)
(sinonimo: R. stevenii Auct. ross.)
(sinonimo: R. villarsii Auct.)
(sinonimi: R. auricomus var. glabratus Lynge; R. pedatifidus Auct.)
(sinonimo: R. caballeroi Losa & P.Monts.)
  • subsp. alpestris
  • subsp. traunfellneri (Hoppe) P.Fourn. (1936)
(sinonimi: R. heterophyllus Weber; Batrachium radians (Revel) Dumort.; Batrachium aquatilis (L.) Dumort.; R. diversifolius Gilib.; R. capillaceus Thuill.; Batrachium gilibertii V.I.Krecz.; R. godronii Gren.; R. radians Revel)
(sinonimo: Cyprianthe asiatica (L.) Freyn)
(sinonimo: R. binatus Kit.)

B modifica

 
Ranunculus bulbosus
(sinonimi: R. chaerophyllos var. balearicus Barceló; R. pusillus Pomel non Poiret)
(sinonimo: R. xantholeucos Coss. & Durieu)
  • subsp. brachypodus G.López (1985)
(sinonimi: Batrachium petiveri (W.D.J.Koch) F.W.Schultz; Batrachium marinum Fr.; Batrachium baudotii (Godr.) Bosch; Ranunculus fucoides Freyn; R. tripartitus Auct. Fl. Sic. Non DC.; R. confusus Godron)
(sinonimi: R. hornschuchi; R. oreophilus M.Bieb.; R. montanus Willd.)
(sinonimo: R. calabrus Grande)
(sinonimo: R. heucherifolius C.Presl)
  • subsp. bulbifer (Jordan) Neves (P)
  • subsp. bulbosus
(sinonimi: R. bulbosus subsp.bulbifer (Jord.) P.Fourn.; R. bulbifer Jord.)
  • subsp. aleae (Willk.) Rouy & Foucaud (1893)
(sinonimi: R. bulbosus subsp. broteri (Freyn) Vasc.; R. gallecicus Willk.; R. adscendens Brot.; R. occidentalis Freyn; R. aleae Willk.; R. bulbosus subsp. adscendens (Brot.) J.B.Neves; R. bulbosus subsp.gallecicus (Willk.) P.W.Ball & Heywood; R. broteri Freyn)
  • subsp. castellanus (Freyn) P.W.Ball & Heywood (1962)
(sinonimo: R. castellanus Freyn)

C modifica

 
Ranunculus carinthiacus
 
Ranunculus cassubicus
 
Ranunculus caucasicus
 
Ranunculus circinatus
(sinonimo: R. dentatus (Baumg.) Freyn)
(sinonimi: R. flabellifolius Heuff. & Rchb.; R. allemannii Braun-Blanq.)
(sinonimi: R. schraderianus Fischer & Meyer; R. incrassatus Guss.)
(sinonimi: R. divaricatus H.J.Coste; Batrachium foeniculaceum Auct.; R. capillaceus Thuill.; Batrachium circinatum (Sibth.) Fr.; R. foeniculaceus Gilib.)
(sinonimo: R. geraniifolius var. aurimontanus Briq.)
(sinonimo: R. croaticus Schott)
(sinonimo: R. villosus subsp. constantinopolitanus (DC.) Jelen.)
(sinonimi: R. cordiger subsp. diffusus (Moris) Arrigoni; R. angulatus Fiori)
(sinonimo: R. lomatocarpus Fisch. & C.A.Mey.)
(sinonimo: R. megaphyllus Steud.)
(sinonimo: R. magellensis Ten.)
(sinonimo: R. balbisii Moris)

D modifica

F modifica

 
Ranunculus fallax
 
Ranunculus ficaria
 
Ranunculus flammula
 
Ranunculus fluitans
(sinonimi: Ceratocephala falcata; Ranunculus falcatus subsp. incurvus)
(sinonimo: R. megacarpus W.Koch
(sinonimi: Ficaria degenii Hervier; Ficaria nudicaulis A.Kern.; Ficaria ranunculoides Roth; Ficaria verna Huds.; Ficaria vulgaris A.St.-Hil.)
  • subsp. ficaria
  • subsp. bulbilifer Lambinon (1981)
(sinonimo: R. ficaria subsp. bulbifer Lawalrée)
  • subsp. calthifolius (Rchb.) Arcang. (1882)
(sinonimi: Ficaria calthifolia Rchb.; R. calthifolius Rchb.)
  • subsp. chrysocephalus P.D.Sell (1991)
  • subsp. fertilis Laegaard (2001) (FA)
(sinonimi: R. ranunculoides; R. verna)
  • subsp. ficariiformis (F.W.Schultz) Rouy & Foucaud (1893)
(sinonimi: R. ficariformis F.W.Schultz; R. ficariiformis F.W.Schultz; Ficaria grandiflora Robert; R. calthifolius (Guss.) Jord.)
  • subsp. nudicaulis (Kerner) Hegi (P)
(sinonimo: Ficaria calthaefolia Rchb.)
(sinonimi: R. ficaria subsp. ficariiformis Rouy & Fouc.; Ficaria grandiflora Robert; Ficaria calthaefolia Auct. Fl. Ital. non Rchb.)
(sinonimo: Ficaria ficarioides (Bory & Chaub.) Halácsy)
  • var. gracilis Barbey
(sinonimi: R. chaerophyllus Auct. Fl. Ital. non L.; R. paludosus Poiret)
  • subsp. flammula
  • subsp. minimus (A.Benn.) Padmore (1957)
  • subsp. scoticus (E.S.Marshall) A.R.Clapham (1952)
(sinonimo: R. scoticus E.S.Marshall
(sinonimo: Batrachium fluitans (Lam.) Wimm. )
(sinonimo: R. ophioglossifolius var fontanus Chab.)
(sinonimi: R. steveni Auct. non Andrz.; R. acris subsp. steveni Hegi.)

G modifica

 
Ranunculus glacialis
 
Ranunculus gramineus
(sinonimi: Oxygraphis vulgaris Freyn ; Oxygraphis gelidus (Hoffmgg.) O.Schwarz)
(sinonimi: R chaerophyllos Hayek, non L.; R. agerii Bertol.; R. ageri Bertol.)
(sinonimi: R. acris subsp. granatensis (Boiss.) Nyman; R. stevenii Freyn)
(sinonimo: R. hollianus Rchb.; R. olyssiponensis Pers.)

H modifica

 
Ranunculus hederaceus
 
Ranunculus hybridus
 
Ranunculus hyperboreus
(sinonimo: Batrachium hederaceum (L.) Gray )
  • subsp. hyperboreus
  • subsp. arnellii Scheutz (1888)
(sinonimo: R. samojedorum Rupr. )
  • subsp. samojedorum (Rupr.) Hultén (1944)

I modifica

 
Ranunculus illyricus
(sinonimo: R. scythicus Klokov)
(sinonimi: R. orientalis Auct., non L.; R. archesinii Lojacono)

K modifica

 
Ranunculus kuepferi
(sinonimo: Oxygraphis glacialis (Fisch.) Bunge )
(sinonimo: R. pyrenaeus subsp. plantagineus (All.) Rouy & Foucaud )

L modifica

 
Ranunculus lanuginosus
 
Ranunculus lingua
(sinonimo: R. umbrosus Ten. )
(sinonimo: R. altaicus Laxm.)
(sinonimo: R. nodiflorus Ten.)
(sinonimo: R. dichotomiflorus Freyn)

M modifica

 
Ranunculus montanus
(sinonimi: R. byzantinus P.H.Davis; R. palustris Auct., non L. ex Sm; R. procerus Auct. an Moris)
(sinonimo: R. angulatus C.Presl)
  • var. trachycarpus (Fisch. & C.A.Mey.) Azn.
(sinonimo: R. trachycarpus Fisch. & C.A.Me )
(sinonimo: R. garganicus Ten.)
(sinonimo: R. cylindricus Jord.)
  • subsp. monspeliacus (P)
  • subsp. saxatilis (Balbis) Rouy (P)
(sinonimo: R. saxatilis Balbis)
(sinonimo: R. geranifolius Schinz & Thell.)

N modifica

(sinonimi: R. eriophyllus K.Koch; R. panormitanus Tod.; R. bulbosus subsp. neapolitanus (Ten.) H.Lindb.; R. heucherifolius Arcang., non C.Presl; R. tomasinii Rchb.)

O modifica

(sinonimo: R. gregarius Tutin, non Brot )
  • subsp. ollissiponensis
(sinonimi: R. nevadensis Willk.; R. escurialensis Boiss. & Reut.; R. suborbiculatus Freyn; R. carpetanus Boiss. & Reut.)
  • subsp. alpinus (Boiss. & Reut.) Grau (1984)
(sinonimi: R. blepharicarpos Auct., non Boiss.; R. carpetanus var. alpinus Boiss. & Reut.)
(sinonimi: R. lusitanicus Freyn; Batrachium ololeucos (J.Lloyd) Bosch)
(sinonimi: R. homoiophyllus Auct.; Batrachium lenormandii (F.W.Schultz) Fr.; R. lenormandii F.W.Schultz; R. coenosus Guss.; R. hederaceus Auct. Fl. Ital. non L.)

P modifica

 
Ranunculus peltatus
 
Ranunculus pseudomontanus
 
Ranunculus pygmaeus
 
Ranunculus pyrenaeus
(sinonimi: R. flabellatus Desf.; R, chaerophyllos H.J.Coste, non L.; R. winkleri Freyn; R. heldreichianus Jord.; R. chaerophyllos Arcang., non L.)
  • subsp. parnassiifolius
  • subsp. cabrerensis Rothm. (1934)
  • subsp. favargeri P.Küpfer (1975)
  • subsp. heterocarpus P.Küpfer (1975)
(sinonimo: R. triphyllos Wallr. )
  • subsp. peltatus
(sinonimi: R. carinatus Schur; R. diversifolius Willk. & Lange, non Gilib.; Batrachium dichotomum Schmalh.; Batrachium langei F.W.Schultz; R. petiveri Auct., non W.D.J.Koch; R. floribundus Bab. ; R. trichophyllus Wallr.; Batrachium triphyllos (Wallr.) Dumort.; R. capillaceus Thuill.; Batrachium cesatianum Caldesi)
  • subsp. baudotii (Godr.) Meikle ex C.D.K.Cook (1984)
(sinonimi: R. confusus Godr.; R. dubius Freyn; R. hololeucos Auct.; R. leontinensis Freyn; R. baudotii Godr.)
  • subsp. fucoides (Freyn) Muñoz Garm. (1985)
(sinonimi: R. peltatus subsp. saniculifolius (Viv.) C.D.K.Cook; R. saniculifolius Viv.)
  • subsp. peltatus var. microcarpus Meikle
(sinonimi: Batrachium kaufmannii (Clerc) V.I.Krecz.; Batrachium carinatum Schur)
  • subsp. penicillatus
  • subsp. pseudofluitans (Syme) S.D.Webster (1988)
(sinonimi: R. calcareus Butcher; R. kaufmannii Clerc; R, vaginatus Freyn; R. pseudofluitans (Syme) Newbould ex Baker & Foggitt; R. sphaerospermus Auct. angl., non Boiss. & Blanche; R. aquatilis subsp. peltatus (Schrank) Syme var. pseudofluitans Syme)
(sinonimo: R. sartorianus Auct. Fl. Ital. An Boiss. & Heldr.)
(sinonimi: R. breyninus var. polyanthemoides Boreau; R. nemorosus var. romanus Sommier)
(sinonimi: R. meyeranus Rupr.; R. meyerianus Rupr.)
  • subsp. polyanthemos
  • subsp. polyanthemoides (Boreau) Ahlfv. (1901)
(sinonimo: R. polyanthemoides Boreau)
  • subsp. thomasii (Ten.) Tutin (1964)
(snonimo: R. thomasii Ten. )
(sinonimi: R. heucherifolius Arcangeli non Presl.; R. aeolicus Lojacono)
(sinonimo: R. kauffmannii Clerc )
(sinonimo: R. plantagineus All.)
  • subsp. pyrenaeus
(sinonimo: R. angustifolius DC. )
  • subsp. alismoides (Bory) O.Bolòs & Font Quer (1962)
  • subsp. angustifolius (DC.) Rouy & Foucaud (1893)
(sinonimo: R. alismoides Bory)

R modifica

 
Ranunculus repens
(sinonimi: R. oenanthifolius Ten. & Guss.; R. pubescens Lag.)
(sinonimo: R. flammula subsp. reptans (L.) Syme)
  • subsp. revelieri
  • subsp. rodiei (Litard.) Tutin (1964)
(sinonimo: Batrachium rionii (Lagger) Nyman

S modifica

 
Ranunculus sardous
 
Ranunculus sceleratus
 
Ranunculus serbicus
 
Ranunculus seguieri
(sinonimi: R. macranthus Tod.; R. vespertilio Lojacono)
(sinonimi: R. pseudobulbosus Schur; R. sardous subsp. xatardii (Lapeyr.) Rouy & Foucaud; R. philonotis Ehrh.)
(sinonimo: Batrachium sceleratum (L.) Lange)
  • subsp. sceleratus
  • subsp. reptabundus (Rupr.) Hultén (1947)
(sinonimo: R. reptabundus Rupr.)
  • subsp. seguieri
  • subsp. montenegrinus (Halácsy) Tutin (1964)
(sinonimi: R. kladnii Schur; R. acer var. calabrus Ten.; R. calabrus Grande)
(sinonimi: R. tuberosus Lapeyr.; R. breyninus Auct., non Crantz; R. amansii Jord.: R. mixtus Jord.; R. radicescens Jordan)
  • subsp. serpens
(sinonimo: R. radicescens Jord.)
  • subsp. nemorosus (DC.) G.López (1985)
  • subsp. polyanthemophyllus (W.Koch & H.E.Hess) Kerguélen (1987)
(sinonimo: R. polyanthemophyllus W.Koch & H.E.Hess )
(sinonimo: R. peltatus subsp. sphaerospermus (Boiss. & Blanche) Meikle )
(sinonimi: R. blepharicarpos Boiss.; R. spicatus subsp. aspromontanus (Huter) Greuter & Burdet; R. aspromontanus Huter; R. spicatus subsp. blepharicarpos (Boiss.) Grau; R. spicatus subsp. rupestris (Guss.) Maire; R. rupestris Guss.)
(sinonimi: R. stevenii Auct. ross., non Andrz. ex Besser; R. acris subsp. strigulosus (Schur) Hyl.)
(sinonimo: R. cadmicus Auct., non Boiss.)
(sinonimo: R. altaicus Resv.-Holms., non Laxm.)

T modifica

 
Ranunculus thora
(sinonimi: R. tatrae Borbás; R. scutatus Waldst. & Kit.)
(sinonimi: R. paucistamineus Tausch; R. brattius Beck; Batrachium confervoides Fr.; R. drouetii F.W.Schultz ex Godr.; R. flaccidus Pers.; Batrachium drouetii (F.W.Schultz ex Godr.) Bosch; Batrachium divaricatum (Schrank) Wimm.; Batrachium paucistamineum (Tausch) F.W.Schultz; R. divaricatus Schrank; Batrachium trichophyllum (Chaix) Bosch; R. pantothrix Auct.; R. cesatianus Caldesi)
  • subsp. trichophyllus
  • subsp. eradicatus (Laest.) C.D.K.Cook (1967)
(sinonimi: R. eradicatus (Laest.) Nevski; R. confervoides Fr.; Batrachium eradicatum (Laest.) Fr.; R. lutulentus E.P.Perrier & Songeon)
  • subsp. lutulentus (E.P.Perrier & Songeon) Vierh. (1935)
(sinonimo: R. calcarae Tin.)
(sinonimi: R. lutarius (Revel) Bouvet; Batrachium obtusiflorum (DC.) Gray; R. obtusiflorus (DC.) Moss; R. petiveri W.D.J.Koch; Batrachium confervoides (DC.) Gray)
(sinonimi: R. nemorosus DC.; R. breyninus Auct. non Crantz.; R. serpens subsp. nemorosus (DC.) G.López)

V modifica

(sinonimi: R. grenieranus Jord.; R. montanus Willd.)

W modifica

Alcuni ibridi modifica

Nell'elenco che segue sono indicati alcuni ibridi interspecifici[4]:

  • Ranunculus × aconitoides DC. ex Rouy (1893)- Ibrido fra: R. aconitifolius e R. glacialis
  • Ranunculus × bachii Wirtgen (1845) - Ibrido fra: R. fluitans e R. trichophyllus
  • Ranunculus × chrysanthus Brügger (1880) - Ibrido fra: R. repens e R. tuberosus
  • Ranunculus × digeneus Kerner ex W. Huber (1988) – Ibrido fra: R. parnassifolius e R. seguieri
  • Ranunculus × faurei Rouy & E.G. Camus (1901) - Ibrido fra: R. platanifolius e R. seguieri
  • Ranunculus × felixii Segret (1936) - Ibrido fra: R. ololeucos e R. tripartitus
  • Ranunculus × gelidus Hoffmanns. ex Reichenb. (1832) - Ibrido fra: R. alpestris e R. glacialis
  • Ranunculus × glueckii A. Félix ex C. Cook (1960) - Ibrido fra: R. circinatus e R. trichophyllus
  • Ranunculus × goldei Meinshausen ex Trautv. (1883) - Ibrido fra: R. acris e R. bulbosus
  • Ranunculus × hiltonii H. Groves & J. Groves (1901) - Ibrido fra: R. omiophyllus e R. peltatus
  • Ranunculus × intermediifolius W. Huber (1988) - Ibrido fra: R. aconitifolius e R. platanifolius
  • Ranunculus × kelchoensis S. Webster (1990) - Ibrido fra: R. fluitans e R. peltatus
  • Ranunculus × lacerus Bellardi (1791) - Ibrido fra: R. platanifolius e R. pyrenaeus
  • Ranunculus × lambertii A. Félix (1912) - Ibrido fra: R. aquatilis e R. baudotii
  • Ranunculus × levenensis Druce ex Gornall (1987) - Ibrido fra: R. flammula e R. reptans
  • Ranunculus × luizetii Rouy (1893) - Ibrido fra: R. parnassifolius e R. pyrenaeus
  • Ranunculus × lutzii A. Félix (1912) - Ibrido fra: R. aquatilis e R. trichophyllus
  • Ranunculus × novae-forestae S. Webster (1990) - Ibrido fra: R. omiophyllus e R. tripartitus
  • Ranunculus × peredae Laínz (1964) - Ibrido fra: R. amplexicaulis e R. parnassifolius
  • Ranunculus × preaubertii A. Félix (1913) - Ibrido fra: R. ololeucos e R. omiophyllus
  • Ranunculus × scissus W. Huber (1988) - Ibrido fra: R. kuepferi e R. platanifolius
  • Ranunculus × spitzbergensis Hadac (1944)
  • Ranunculus × transdanubicus Pénzes (1957) - Ibrido fra: R. acer e R. lanuginosus
  • Ranunculus × virzionensis A. Félix (1912) - Ibrido fra: R. aquatilis e R. peltatus
  • Ranunculus × yvesii Burnat in Rouy (1901) - Ibrido fra: R. pyrenaeus e R. seguieri

Note modifica

  1. ^ Checklist of Royal Botanic Garden Edinburgh, su 193.62.154.38. URL consultato il 16 agosto 2010.
  2. ^ Pignatti, vol. 1 - pp. 302 – 330.
  3. ^ Flora Alpina, vol. 1 – pp. 156 – 184.
  4. ^ Index synonymique de la flore de France, su www2.dijon.inra.fr. URL consultato il 18 agosto 2010.

Bibliografia modifica

  • Sandro Pignatti, Flora d'Italia. Volume 1, Bologna, Edagricole, 1982, pp. 302-330, ISBN 88-506-2449-2.
  • AA.VV., Flora Alpina. Volume 1, Bologna, Zanichelli, 2004, pp. 156-184.

Altri progetti modifica

  Portale Botanica: accedi alle voci di Wikipedia che trattano di botanica