Utente:Stefyfanya/Sandbox/Messer

Images
from the Munich Version I

Specifica un rating valido.
by Grzegorz Żabiński, Russell A. Mitchell,
and Falko Fritz

Heidelberg Version (1478)
by Grzegorz Żabiński, Russell A. Mitchell,
and Falko Fritz

Munich Version I (1482)
by Carsten Lorbeer, Julia Lorbeer, Johann Heim, Robert Brunner, and Alex Kiermayer


File:Cod.Pal.germ.430 1v.png
This is the art and charter on the Messer of Sir Hans Leckuchner of Nürnberg, which he did and put together himself, the text and the explanation of it to His Highness Prince and Duke Philip Palatine of Rhein, Arch-Cup-bearer and Prince Elector and Duke in Bavaria [2r] Das ist herrn hansen Lecküchnerß von Nûrnberg künst und zedel ym messer dy er selbs gemacht und getichtt hatt den text und dÿ auslegüng daruber etc. [1r] Das ist her[r] hanns[e]n Lecküchn[er] von Nur[e]nberg künst vnd zed[e]l ym messer dy er selbs gemacht vnd geticht hatt Den Text vnd dy auslegu[n]g dar übe[r] Dem hochgepor[e]n furst[e]n vnd her[re]n hertzog[e]n philipp[e]n phaltzgraffen Bey reyn Ertzdruckseß vnd kurfürst vnd hertzog yn Bayern [etc]


The Foreword

Pay attention on the following
As far as Messer fencing is concerned
Learn things that decorate you
And reward in friendly and in serious combat
By means of that you frighten
and edify skillfully the masters

Here begins the foreword on the Messer and states that who wants to fight well with the Messer, should learn the proper art and obey to this art and skill written below. This way, he will be able to stand with the rightful art in front of the princes and lords, and his art will be better rewarded to him than to other masters who do not know these things and cannot perform them. Namely, there are many masters of the sword who do not know the art of the Messer and cannot excogitate it properly. Who is able to perform this thing and this art, there are numerous serious elements by which he can beat the masters well and skillfully force them so that they must let themselves be beaten, thrust, led, thrown and held against their wish.

Dye vor red.

Ob dw wild achten,
Messer vechten betrachten,
So leren dinck daß dich zyrtt,
Zw schympff zu ernest hofirtt,
Da mit dw erschreckest,
Und dy meyster kunstenlich erbeckest.

Hye hebt sich an dy vor rede ym messer und sagtt wer woll vechten ym messer das er soll lerenen [2v] rechte kunst und sich geben auff dyse nach geschriben art und kûnst so mag er wol pestan mitt rechter kunst vor fuersten und vor herren ym soll aych pillicher seyner kunst paß geluenet werden den anderen meysteren dye dyser dinck nicht wyssen und sich nicht dar eyn kunnen schicken wann eß syn vill meysteren des swercz dye nicht wyssen von der artt deß messers noch rechtt aussynnen mugen wer sich aber yn dyse ding undartt schicken kann der findt vill ernestlicher stuck da mit er dy meyster wol mag uff wecken und kunstenlichen weschlyssen daß sy sich an danck schlagen stossen fueren werffen halten mussen lassen. Sequitur textus.

Dy vor rede

Ob dw wilt achten
Messer vecht[e]n betracht[e]n
So ler[e]n ding das dich zirtt
Zu schimpff ze ern[n]st hofirt
Do mit du erschreckest
Vnd dy meyster künst[e]nlich erbeckest

Hye hebt sich an dy vor rede ym messer vnd sagt wer woll vecht[e]n ym messer Das er schül lern[en] rechte kunst vnd sich geb[e]n auff dyse nachgeschrib[e]n artt vnd kunst So mag er woll westan mit rechter kunst vor furst[e]n vnd vor her[r][e]n ym sol auch pillich seyne[r] kunst paß gelönet werd[e]n den ander[e]n meyster[e]n des dings nicht weysen vnd sy nicht dar eyn kun[n]en schick[e]n wenn es seyn vill meyste[r] des Swertz dy nicht wissen von der art des messers noch recht auß synne[n] müg[e]n wer sich yn dyse ding vnd art schick[e]n kan der syndt vill ern[n]stlicher stück do mit er dy meyster woll mag auff beck[e]n vnd kunst[e]nlich weschliss[e]n Das sy sich an danck schlag[e]n stossen furn[e] werffen halt[e]n müß lassen ;


Who displaces only
Will be hurt by the entire art

Here the master ended the foreword and now he gives you a good teaching. Understand it this way: when you come to a man in the Zufechten, you should not stand still with the Messer and wait for his strokes. That is because the swordsmen who only want to displace are beaten a lot, because as they try to displace, they cannot perform any rightful art and this way, as they do not want to do anything but displace and they want to look at other men’s strokes and work, they are beaten and weakened in spite of their entire art.

Wer newer verseczet,
Mit aller kunster wirtt er geleczett.

[3r] So nw der meyster geendet hatt dy vor der nw gibt er dir eyn gute ler dy verste alzo wen dw mit dem zw vechten zw dem man kumbst so soltu nicht stil sten mit dem messer und seynen hewen nach warten wan dy vechter dy newer wollen verseczen dy werden ser geschlagen wan dy weyll sÿ verseczen můgen sy kayn rechte kunst treyben und so sye anderß nicht thün wöllen dann verseczen und auff ander lewtt schleg und arbaytt newer wöllen sehen so werden sye geschlagen und geschwechtt pey allen yren künsten.

Wer newer versetzet
Mit allen kunst[e]n wirt er geletzet

So nw der meyste[r] geendet hatt dy vor rede nw gibt er dir ein gutte ler dy verste alzo Wenn dw mit dem zwuechten ze dem man kumbst so soltu nicht stil sten mit dem messer vnd seyne[n] hewen nach wortten wenn dy vechte[r] dy newe[r] well[e]n versetz[e]n dy werd[e]n ser geschlag[e]n wann dy weil sy versetz[e]n müg[e]n sy [1v] kain rechte kunst treyb[e]n vnd so sy anders nicht thun woll[e]n dan versetz[e]n vnd auff ander lewt schleg vnd erbeyt woll[e]n sehen So werd[e]n sy geschlag[e]n vnd geswecht bey all[e]n iren kunst[e]n.


“Simultaneously,” “before” and “after,” these words
are the keep of the entire art
“Weak” and “strong”—check them wisely
So that you are fencing skillfully

Here the master states and announces the base of the Messer fencing and says: “simultaneously,” “before” and “after,” etc. You should understand it this way that you should learn properly before all other things these two things, that is the “before” and the “after” and the “strong” and the “weak,” and the word “simultaneously,” as the base of the entire art of fencing comes therefrom. And if you learn and understand these things properly, and additionally you do not forget the word “simultaneously” in all the elements you have performed, you can be well a good master of the Messer and you can teach the princes and lords so that they stand well with the rightful art in friendly and in serious combat.

Yndeß vor und nach dy wortt,
Seyn aller kunst eyn hortt,
Swech und sterck prueff
weyslich, So dw wild vechten kunstenlich.

Hye sagt der meyster und meldt [3v] den gruntt deß messer vechtenß und spricht ÿndes vor und nach etc Daß soltu alzo verstan daß dw vor allen dingen recht vernemen sollt dy czwen dyng daß ist daß vor und daß nach und dy swech und dy sterck und daß wortt yndeß wann dar auß kumbt aller grund aller der künst deß vechtenß und wenn dw dy ding recht vernymbst und verstest und zw vor an deß worcz yndeß nicht vergist yn allen stucken dy dw treyben pist So magst dw wol eyn gutter meyster deß messerß seyn und magst leren fursten und herren daß sy mit rechter kunst wol bestan yn schympff und yn ernest etc.

Yndes / vor / vnd /nach / dy wortt
Seyn aller kunst eyn hortt
Swech / vnd / sterck prüff weyslich
So dw wildt vecht[e]n künst[e]nlich

Hye sagt der meyste[r] vnd melt den grundt des messers vecht[e]ns vnd spricht yndes vo[r] vnd nach [etc] Das soltu alzo verstan das dw vo[r] all[e]n ding[e]n recht ve[r]neme[n] solt dy zway ding das ist das vor vnd nach . vnd dy swech vnd dy sterck vnd das wort yndes wann dar auß kumbt aller grundt aller der kunst des vecht[e]ns vnd wenn dw dy ding recht v[er]nymbst vnd ve[r]stest vnd zwvo[r]an des wortz yndes nicht v[er]gist yn all[e]n stuck[e]n dy dw treyb[e]n pist So magstu woll eyn gutt[er] meyste[r] des messers sein vnd magst fursten vnd her[r]en ler[e]n das sy mit recht[er] kunst wol bestann yn schimpff vnd yn ern[n]st



Then, the “before” is that if you are coming with a stroke sooner than he so that he has to displace. So work “simultaneously” skillfully with the Messer in front of you or with other elements and do not let him come to any work afterwards. This way, you have acquired the “before.”


Item daß vor ist do dw ee kumbst mit dem haw den er daß er dir verseczen müß So erbayt yndeß behentlich fuer dich mit dem messer oder mit andern stucken und laß yn dar nach zw kayner erbait kummen [4r] alzo hastu ym an gebunnen daß vor


It[e]m das vor ist . So dw ee kumbst mit dem haw dann er das er dir versetz[e]n muß So erbayt yndes behendiklich mit dem messer fur dich oder ander[e]n stück[e]n vnd laß yn da[r] nach zw keyner erbeit kum[m]e[n] alzo hastu ym an gebune[n] das vor vnd



And if he comes sooner than you with the work or with the stroke and you have to displace it, work “simultaneously” skillfully with the Messer or otherwise with the elements. This way, you take the “before” from him with your “after,” and this is called the “before” and “after.”


Item wenn er ee kumbt mit der erbat oder mit dem haw denn dw daß dw ym verseczen mûst So arbayt yndeß behentlich mit dem messer oder sünst mit stucken so nymbstu ym daß vor mit dem nach und daß hayst daß vor und nach.


wenn er ee kumbt mit der erbeyt od[er] mit dem haw denn dw vnd ym das versetz[e]n müst So erbeyt yndes behendicklich mit dem messer oder sunst mit stuck[e]n So nymbstu ym das vor mit dem nach vnd das heyst das vor vnd nach



Then, you should also know before all other things the “weak” and the “strong” of the Messer. Be aware that from the hilt to the middle of the Messer there is the “strong” and from the middle down to the point there is the “weak.” And how you should fence therefrom, you find written afterwards, and also what the word “simultaneously” is.


Item dw solt auch vor allen dyngen wyssen dy swech und dy sterck deß messerß nw merck von dem gehülcz piß an dy mitte deß messerß daß ist dy sterck und von der mitten uncz an den ortt daß ist dy swech und wye dw dar auß vechten sollt daß findestu her nach geschriben und waß daß wortt ynder ist etc.


Item dw solt auch vo[r] all[e]n ding[e]n wissen dy swech vnd dy sterck des messers nw merck von dem gehültz piß an dy mitten des messers das ist dy sterck vnd von der mitt[e]n vntz an den ortt das ist dy swech vnd wye dw da[r] auß vecht[e]n scholt das vindest dw her nach geschrib[e]n vnd was das wort yndes ist


Learn six strokes
first-hand against the defense
Put the left hand on the back or
on the chest if you want to twitch the defense

Here teaches the master how one should hold himself in the Messer fencing and how one should prepare to it. And firstly, you should fence with one hand with the Messer and you should have the other one on the back. If you want to fight with the empty hand, as in Messer-taking, grasping, clenching the arms etc., you should turn the hand from the back to the chest when you want to perform something on him on the inside over the arm.

Sechs hew lere,
Auß eyner handt wyder dy were,
Dy linck handt leg auff die rucken,

[4v] Auff dye prüst wiltu wer czucken.

Hye lert der meyster wye man sych halten sol yn dem vechten deß messerß und wye man sich dar eyn sol schicken und züm ersten söltu mit eyner hendt vechten mit dem messer und dy ander soltu auff dem rück haben ob dw aber wild mit lerer hand vechten alz mit messer nemen ubergreiffen arm beschlyssen etc So solt dw dy hand von dem rück auff dy prust wenden waß dw ym wild ynbendig vber den armen treyben etc.

Sechs hew lere
Auß eyne[r] handt wyder dy were

[2r] Dy linck handt leg auff den ruck[e]n
Auff dy prust wiltu were zuck[e]n

Hye lert der meyste[r] wye ma[n] sich halt[e]n sol yn dem vecht[e]n des messer vnd wye ma[n] sich dar ein sol schick[e]n vnd zum erst[e]n So soltu mit eyner hendt vecht[e]n mit dem messer vnd dy ander soltu auff dem ruck hab[e]n ob dw abe[r] wildt mit lerer handt vecht[e]n alz mit mess[er] neme[n] vber greffy[e]n arm[e] beschliss[e]n So soltu dy handt von dem ruck auff dy prust wend[e]n waß dw ym wildt ynbendig vbe[r] den arm[e] treyb[e]n

Secondly, the six hidden strokes are described and mentioned in the text, from that many good elements come, if one can perform them right and know how to prepare them skillfully. And how you should perform them with three elements, you will be taught afterwards. Item zw dem andren so werden yn dem text Sechß verporgen hew ge merckt und peruertt auß den kummen vill gutten stuck wer sye recht treyben kan und sich yn dye wayß kunstenlich zw schicken vnd wye dw dye treyben sölt mit dreyen stucken daß wirst hyne nach unter richt etc.

Sequitur textus.

Item ze dem ander[e]n so werd[e]n yn dem text sechs ve[r]porg[e]n hew gemelt vnd werutt auß dem kum[m]e[n] vil gutt[er] stuck wer sy recht treyb[e]n kann vnd sych yn dy weyß kunst[e]nlich zw schick[e]n vnd wye dw dy treyb[e]n solt mit dreye[n] stuck[e]n das wirstu her nach vnt[er]richt.


The Zornhau, Wecker
Entrüsthau, Zwinger,
Geferhau with Wincker

Here the master names the six hidden strokes, as each is called with its name, so that you can learn the elements in a better way. And he says that the first is called the Zornhau, the other the Wecker, the third the Entrüsthau, the fourth the Zwinger, the fifth the Geferhau and the sixth is called the Wincker. These are the six elements and are the main elements, as you will see afterwards.


[5r] Czoren haw wecker,
Entrust hatt czwinger
gefer mit wincker.

Hye nendt der meyster dy sechs verporgen hew wye yczlicher mit namen hayst auff daß dw dy stuck dester paß vernemen mügst und spricht daß der erst hayst der czoren haw der ander der wecker der dridt der entrust haw der feyert der czwinger fünft der gefer haw und der sechst hayst der wincker daß seyn sechß stuck und seyn der hawbt stuchk alz dw her nach horen wirst etc.

Sequitur textus.


Zor[e]n / haw / vecker
Entrust : hat zwing[er]
gefer mit / vincker

Hye nendt der meyste[r] dy sechs ve[r]porg[e]n hew wye yetzlich[er] mit name[n] heyst auff das das dw dy stūck deste[r] paß ve[r]neme[n] mügst vnd spricht das der erst heyst der zor[e]n haw Der ande[r] der wecker der dritt der entrusthaw der vyerdt der zwinge[r] Der funft der gefer haw vnd der sechs hayst der wincker Das seyn sechs stuck vnd seyn der hawbt stuck alz dw her nach hör[e]n wirst ;


The Bastei, displace
Draw after, overrun and set off
Thechange through, twitch
Run through, press the cutting off
Run off, take over
Go through, bow, take the defense
Hang, the windings against the openings
Strike the stroke from below, learn to discourage

Here the master lists the other main elements: these are seventeen. The first are the four guards-they are referred to as the text says: the Bastei.

Dy pasteyn versecz,
Nachrayß uberlauff und absecz,
Den wechsel durchczuck,
Lauff durch dy abschnydt druck,

[5v] Ablauff penymb,
Durchgee pogen dy wer nymb,
Heng dy wind gen plossen,
Slag dy straych ler verdrossen.

Hye czelt der meyster dy andren hawbt stuck der seyn sybenczehen daß erst Das erst seyn dy vyer leger dy werden peruert so der text sprich dy pasteyn,

Dy pasteyn / versetz
Nachrayß / vberlauff / vnd absetz
Den wechsel / durch zuck
Lauff durch / dy abschneydt / druck
Ablauff / benym
Durchge / pog[e]n / dy wer nymb
Heng dy wind[e]n / gen plöss[e]n

[2v] Schlag dy straych : ler verdross[e]n

Hye zelt de[r] meyste[r] dy ander[e]n hawbtstuck Der seyn sib[e]nzehe[n] Das erst seyn dy vyer lege[r] dy werd[e]n werūrt So der text spricht dy pastey[en]

Then, the other element is called displacing-it is referred to as the text says: displace. Item daß ander stuck haysset daß verseczen daß wirtt peruertt so der text sprich versecz, It[e]m das ande[r] stuck heysset das versetz[e]n das wird beruert Soder text spricht versetz
Then, the third are the drawing after-it is referred to as it is said: drawing after. Item daß drit seyn dy nach raysen daß wirtt peruert So der text spricht nachrayß etc., It[e]m Das dritt seyn dy nachreys[e]n das wirt beruert So gesproch[e]n wirtt vberlauff dy nachrays[e]n
Then, the fourth are overrunning-it is referred to as it is said: run over. Item daß vyerd seyn dy uberlauffen dy werden peruert so gesprochen wirt uberlauff dye etc., It[e]m das viert sein dy vb[er]lauff[e]n das wirt berütt So gesproch[e]n wirtt vber lauff dy
Then, the fifth are setting off-it is referred to as it is said: set off. [6r] Item daß fünft seyn dy abseczen daß wirtt peruert so gesprochen wirt absecz, It[e]m Das funft seyn dy absetz[e]n das wirtt berütt so gesproch[e]n wertt absetz
Then, the sixth are changing through-the master refers to it as he says: change through. Item daß segst syn dy durchwechsel daß peruert der meyster so er spricht wechsel durch, It[e]m das sechst sein dy durch vechsel[e]n das berütt der meyste[r] so er spricht vechsel durch
Then, the seventh is called twitching-it is referred to as he says: twitch. Item daß sybent haysset daß czucken daß wirt peruert so er spricht czuck, It[e]m das sybent heyst das zuck[e]n das wirtt berurtt So er spricht zuck
Then, the eighth are running through-they are referred to as it is said: run through. Item daß acht daß syn dy dürchlauffen und dy werden peruert so gesprochen wirt lauff durch, It[e]m Das acht sein dy durchlauff[e]n dy werd[e]n werütt so gesproch[e]n wirtt lauff durch
Then, the ninth are cutting off or the four cuts-it is referred to as it is said: cutting off. Item daß newndt daß seyn dy abschnydt oder veÿer schnydt daß wirt peruert so gesprochen wirtt dy abschnydt, It[e]m das newndt sein dy abschnidt oder dy vie[r] schnidt das wirtt beruret so gesproch[e]n wertt dy abschnidt
Then, the tenth is called pressing the hands-it is referred to as he says: press. Item daß zehendt daß hayst dy hend drucken daß wirt peruert so er spricht druck, It[e]m das zehendt heyst dy hendt drūck[e]n das wirt beruret so er spricht druck
Then, the eleventh are running off-it is referred to as he says: run off. Item daß eylfft syn dy ablauffen daß wirt peruert so er spricht ablauff, It[e]m das eylfft sein dy ablauff[e]n das wirdt berütt So er spricht ablauff
Then, the twelfth are taking over-it is referred to as he says: take over. [6v] Item daß czbelfft seyn dy pnemen daß peruert unß der meyster So er spricht pnym, It[e]m das zwelfft seyn dy pneme[n] das wirdt perütt so er spricht pnym
Then, the thirteenth are going through-it is referred to as he says: go through. Item daß dreyzehent seyn dy durchgen daß wirtt peruert so er spricht durchgee, It[em] das dreyzehent das sein dy durchgen vnd das wirtt berut so er spricht durchge
Then, the fourteenth is called the bow-it is referred to as he says bow. Item daß virzehent heyst der pogen daß wirt peruert So er spricht pogen, It[e]m das virzehent heyst der pog[e]n das wirt beruert so er spricht pog[e]n
Then, the fifteenth is called taking the Messer-it is referred to as it is said: take the defense. Item daß fünftzehent heyst daß messer nehmen daß wirt perüert so gesprochen wirt wer nymb, It[e]m das funftzehent heyst das messe[r] neme[n] das wirt beruett so er so gesproch[e]n wirtt wer nymb
Then, the sixteenth are the hangings-they are referred to as it is said: hang. Item daß sechzehent daß seyn dy hengen dy werden peruertt So gesprochen wirtt heng, [3r] It[e]m das sechzehndt sein dy heng[e]n dy werd[e]n berüert so gespro ch[e]n wirt heng
Then, the seventeenth are winding with the Messer-the master refers to it for us as he says: wind against the openings. Thus, you have the main elements which are twenty-three. Item daß sybentzehent daß syn dy wynden yn dem messer daß peruert unß der meyster So er spricht wynd gen den plossen alzo hastu daß der haubtstuck seyn dreÿ und czwaynczyg.

Sequitur.

It[e]m das sibzehendt sein dy wind[e]n yn dem messe[r] das berue[r]t vns der meyste[r] so er spricht wind gen de[n] plössen Also hastu der hauptstuck sein dreyundzaynzig [etc]