Utente:Frassionsistematiche/Chiese

  • Cattedrale
    • Casier (poi dei Gerosolimitani)
    • Fiera
    • Sant'Angelo
    • Sant'Antonino
    • Santa Bona
    • San Trovaso
  • Carpenedo
    • Favaro
  • Casale
    • Bonisiolo
    • Lughignano
    • Zerman
  • Dese
  • Cusignana
    • Bavaria
    • Nervesa
  • Martellago
    • Cappella
    • Maerne
    • Peseggia
    • Robegano
  • Melma
  • Meolo
    • Losson
  • Mestre
    • Spinea
    • Trivignano
    • Zelarino
  • Mogliano
    • Campocroce
    • Gardigiano
    • Marcon
  • Monastier
    • Fagarè
    • Rovarè
    • Sant'Andrea di Barbarana
    • Zenson
  • Montebelluna
    • Falzè
    • Trevignano
  • Postioma
    • Musano
    • Paderno
    • Ponzano (poi giurisdizione del monastero di Lovadina, quindi del monastero di Murano)
    • Porcellengo
    • San Pelagio (poi cappella del duomo)
    • Signoressa
  • Povegliano
    • Arcade
    • Santandrà
    • Spresiano
    • Villorba
  • Quinto
    • Canizzano
    • Castagnole
    • Monigo
    • Paese (in un primo tempo)
    • Santa Cristina
  • San Biagio di Callalta
    • Biancade
    • Pero
    • Spercenigo
  • San Cipriano
    • Roncade
  • (San Giovanni del Tempio, oggi San Gaetano di Santa Maria Maggiore)
    • Merlengo
  • Trebaseleghe
    • Scandolara
  • Volpago
    • Selva

Abbazia di Nervesa

  • Dosson
    • Conscio

Eugenius Episcopus Servus Servorum Dei

Venerabili Fratri Bonifacio Tarvisino Episcopo Suisque Successoribus Canonice Substituendis In Perpetuum

Iustis fratrum nostrorum desideriis consentire ac rationabilibus eorum petitionibus aures accomodare nos convenit, qui licet indigni iustitiae cultores atque praecones in excelsa Apostolorum principuum Petri et Pauli specula residere Domino disponente conspicimur. Ea propter dilecte in Christo frater Bonifaci Episcope iustis postulationibus tuis clementer annuimus et Ecclesiam B. Petri Tarvisien. cui Deo auctore prees sub ipsius Apostolorum principis et nostra protectione suscipimus et praesentis scripti privilegio communimus. Statuentes ut quascumque possessiones quaecumque bona eadem Ecclesia in praesentiarum iuste et canonice possidet, aut in futurum concessione Pontificum, largitione Regnum, vel Principum, oblatione fidelium, seu aliis iustis modis Deo propitio poterit adipisci firma tibi tuisque successoribus et per vos eidem Ecclesiae, et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis:

Ecclesiam S. Mariae de Asilo cum castro, curte et omnibus pertinentiis suis, monasterium S. Marie de Muliane cum omnibus pertinentiis suis, consecrationem monasterii S. Petri de Campreto, plebem S. Mariae de Monte Belluna cum castro et pertinentiis suis, plebem S. Martini de Cornuta cum arce et curte et pertinentiis suis, plebem S. Zenonis de Ruvico cum pertinentiis suis, plebem S. Mariae de Ciliano cum pertinentiis suis, plebem S. Mariae de Balpago cum pertinentiis suis, plebem S. Mariae de Cusignana cum pertinentiis suis, plebem S. Maurilii de Stablucio cum pertinenliis suis, plebem S. Romani de Nigrisia cum castro, portu, curte, et pertinentiis suis, plebem S. Mauri de Noenta cum pertinentiis suis, plebem S. Petri de Piro cum pertinentiis suis, plebem S. Blasii de Caurillis cum pertinentiis suis, plebem S. Nicolai de Valio cum pertinentiis suis, plebem S. Mariae de Lanzanigo cum pertinentiis suis, plebem S. Mariae de Casale cum pertinentiis suis, curtem de Quarto cum pertinentiis suis, plebem S. Cassiani de Paviliano cum pertinentiis suis, plebem S. Mariae de Deso cum pertinenliis suis, plebem S. Martini de Tessaria cum pertinentiis suis, plebem S. Gervasii de Carpeneto cum pertinentiis suis, plebem S. Laurentii de Mestre cum castro, portu et curte et pertinentiis suis, plebem S. Theonisti de Burbiliago cum castro, portu, curte et pertinentiis suis, plebem S. Mariae de Zulianigo cum pertinentiis suis, plebem de Zumiliana cum pertinentiis suis, plebem de Midranis cum pertinentiis suis, plebem de Campo S. Petri cum pertinentiis suis, plebem de Rustica cum castro et villa et pertinentiis suis, plebem de Aurelia cum villa et suis pertinentiis, castrum de Stiliano cum villa et pertinentiis suis, plebem de Martiliago cum pertinentiis suis, plebem de Zero cum pertinentiis suis, plebem de Tribus Basilicis cum castro et villa et pertinentiis suis, castrum S. Ambrosii cum ecclesia et pertinentiis suis, plebem de Quinto cum castro et villa et pertinentiis suis, castrum de Septimo cum pertinentiis suis, plebem de Postioma cum pertinentiis suis, plebem S. Iohanis de Istruna cum castro et villa et pertinentiis suis, plebem de Albareto cum pertinentiis suis, plebem de Silva Rotunda cum castro et pertinentiis suis, castrum de Resana cum villa et foresto, et omnibus pertinentiis suis, ecclesiam S. Mariae de Plebe Nova cum pertinentiis suis, plebem S. Martini de Lavoro cum pertinentiis suis, plebem de Godigo cum pertinentiis suis, castrum de Rosio cum plebe et pertinentiis suis, plebem S. Thomae de Costis cum pertinentiis suis, plebem S. Zenonis cum medietate castri et pertinentiis suis, arcem de Sumozio cum villa et omnibus pertinentiis suis, plebem de Fonte cum pertinentiis suis, plebem S. Mariae de Cavasio cum pertinentiis suis, plebem de Petra Rubea cum pertinentiis suis, toloneum quoque civitatis et ripam, nec non et portum Tarvis. cum omni legitima districtione aquarum ab eo loco ubi flumen Sileris oritur usque ad aquas salsas.

Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatam Ecclesiam temere perturbare, aut eius possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica, secularisve persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo, tertiove commonita si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis bonorisque sui dignitate careat, reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini redemptoris nostri Iesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco iusta servantibus sit pax Domini nostri Iesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum iudicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen.

  • Ego Eugenius Catholicae Ecclesiae Episc. ss.
  • Ego Gregorius Presb. Card. tt. S. Calisti ss.
  • Ego Hubaldus Presb. Card. tt. S. Praxedis ss.
  • Ego Manfredus Presb. Card. tt. S. Savinae ss.
  • Ego Aribertus Presb. Card. tt. S. Anastasiae ss.
  • Ego Guido Presb. Card. tt. Pastoris ss.
  • Ego Octavianus Presb. Cardin. tt. S. Ceciliae ss.
  • Ego Gerardus Presb. Card. tt. S. Stephani in Celio Monte ss.
  • Ego Oddo Diac. Card. S. Georgii ad Velum Aureum ss.
  • Ego Rodulphus Diac. Card, S. Luciae in Septasolis ss.
  • Ego Guido Diac. Card. S. Mariae in Porticu ss.
  • Ego Iohanes Diac. Card. ss. Sergii et Bacchi ss.

Datum Signiae per manum Bosonis S. Romanae Ecclesiae scriptoris

V. Non. Maii Indictione XV. Incarnationis Dom. Anno MCLII Pontificatus vero Domini Eugenii III pp. anno VIII


Arcipretato di Quinto: 15 pievi

  • Quinto
  • Istrana
  • Lancenigo
  • Varago
  • San Biagio di Callalta
  • Vallio
  • Meolo
  • Noventa
  • Salgareda
  • Negrisia
  • Roncadelle
  • Casale
  • Povegliano
    • Arcade
    • Santandrà
    • Spresiano
    • Villorba
  • Zero
    • Rio San Martino
    • Sambughè
    • Sant'Alberto
  • Trebaseleghe
    • Cappelletta
    • Levada
    • Piombino
    • Sant'Ambrogio
    • Scandolara
    • Scorzè
    • Silvelle

Arcipretato di Cornuda: ? pievi

  • Cornuda
    • Nogarè
    • Maser
  • Coste
    • Altivole
    • Caselle
    • Crespignaga
  • Montebelluna
    • Biadene
    • Caerano
    • Caonada
    • Falzè
    • Trevignano
  • Onigo
    • Covolo
  • Volpago
    • Camalò
    • Selva
  • Postioma
  • Ciano
  • Postioma
  • Cavaso
  • Rovigo

Arcipretato di Mestre

  • Mestre
  • Carpenedo
  • Martellago
    • Cappella
    • Maerne
    • Peseggia
    • Robegano

Arcipretato di Godego

  • Godego
  • Pieve Nuova (Castelfranco)




Distretto I di Treviso

  • Treviso
  • Breda
  • Spresiano
  • Villorba
  • Postioma
  • Quinto
  • Casale
  • Preganziol
  • Mogliano
  • Zero

Distretto

  • Fagarè
  • Monastier
  • Meolo
  • Zenson
  • Crose di Piave

Distretto

  • Mestre
  • Chierignago
  • Maerne
  • Trevignan

Distretto

  • Roncade
  • Biancade

La battaglia di Cesana fu un evento bellico che oppose le milizie del vescovo di Belluno e l'esercito comunale di Treviso.

Antefatti modifica

La battaglia fu il culmine delle secolari controversie attorno al castello di Zumelle e al suo feudo, comprendente grossomodo gli attuali territori di Mel, Lentiai e Cison di Valmarino. Il fortilizio aveva una notevole importanza strategica sin dall'epoca romana: al confine tra Treviso, Ceneda, Feltre e Belluno, controllava la Valbelluna e il passo di Praderadego, che la metteva in comunicazione con la Valmareno.

I primi scontri si ebbero già sotto i Longobardi (VIII secolo) tra le diocesi di Belluno e Ceneda. Tuttavia la situazione si fece particolarmente tesa allorché, nel 1174, la trevigiana Sofia di Colfosco, moglie di Gabriele da Camino e feudataria di Zumelle, stilava un celebre testamento con il quale restituiva il territorio ai Bellunesi.

I Trevigiani, che occupavano il castello e altri fortilizi vicini, ne furono contrariati. Al testamento seguì allora una sentenza con la quale Zumelle veniva divisa in due parti, l'una bellunese, l'altra trevigiana. Emessa a Venezia e confermata nel 1177 da Federico Barbarossa, la decisione non mise d'accordo nessuna delle parti. Interpellato il vescovo di Trento a dirimere nuovamente la questione, la ragione fu data ora ai Bellunesi.

A questo evento seguì la scomunica contro i Trevigiani da parte di patriarca di Aquileia (1192); quindi, su ordine dello stesso papa Clemente III, Padovani e Patriarcato mossero guerra alla Marca. I Trevigiani, dal canto loro, riuscirono a organizzare un potente esercito sotto il comando di Azzo d'Este e Federico da San Pancrazio.

Nel 1193 fu tolta la scomunica e riconfermata la sentenza: i possedimenti che erano stati di Sofia da Colfosco e Gabriele da Camino erano ora proprietà del vescovo di Belluno, il quale tuttavia ebbe l'obbligo di abbattere il castello per evitare nuove controversie. Appena due mesi dopo, richiamato dai Trevigiani, l'imperatore Enrico VI annullava la sentenza.

La situazione precipitò nuovamente: istigato dal patriarca di Aquileia, che tentava di organizzare un'alleanza con Feltre, Belluno Padova, il vescovo di Belluno Gerardo de' Taccoli attaccò e distrusse i fortilizi che i Trevigiani mantenevano ancora in Valbelluna, tra cui lo stesso castello di Zumelle (1196). Sebbene la questione sembrasse ormai essersi risolta a favore dei Bellunesi, Treviso non si perse d'animo.

La battaglia modifica

Nella primavera del 1197 il comandante trevigiano Valperto da Cavaso invase il Bellunese e, attraverso il passo di Praderadego, attesta le sue truppe sulla piana di Cesana, attuale frazione di Lentiai. Prima ancora che l'esercito potesse riposarsi, il vescovo Gerardo aveva raggiunto la località per ingaggiare battaglia.

Il terribile combattimento, avvenuto il 20 aprile, durò sei ore di seguito. Al culmine della lotta, Valperto riuscì a disarcionare Gerardo traendolo prigioniero. I Bellunesi decisero dunque di ritirarsi, incalzati dai Trevigiani; ma durante l'inseguimento lo stesso Valperto venne ferito a morte da un soldato nemico. I Trevigiani si accanirono quindi sul vescovo: legato per i piedi, fu trascinato per i boschi di Colderù, altra frazione di Lentiai, e ucciso barbaramente.

Gli eventi successivi modifica

Nonostante fosse stata in ultima raggiunta una debole pace con Bellunesi e Feltrini, papa Celestino III scomunicò nuovamente i Trevigiani, intimando loro di restituire il feudo e di riparare i danni fatti contro il patriarca di Aquileia e i vescovi di Belluno, Feltre e Ceneda (decisione riconfermata poi dal successore Innocenzo III).

Tutto questo non servì ancora a fermare le lotte, che però andarono affievolendosi visto che il castello di Zumelle rimaneva ancora un cumulo di macerie. Fu ricostruito nel XIV secolo da Rizzardo da Camino, che era riuscito a porre sotto il suo controllo Treviso, Feltre e Belluno.


Donazione di servi e di molini fatta da Alfredo, Annuario e Garone al Monastero di San Teonisto in Trevigi - anno 710

In N. Domini Salvatori nostri Jhesu Christi. Regnante Dn. Ariperto Re (sic) in Italia anno decimo indictoctava feliciter.

Beati sunt veri quidam in hanc brevi de istius Seculi et mortali corpore ammorantes ut ad supernam et perpetuam vitam quam Dns noster diligenlibus se repromisse festinarent.

Ideo qin' pdic (Ideoque nos praedicti) Anuarde et Caro servi Christi, et Sco. Petro, et Sco. Paulo, et Sco. Theonist. Monasterio qui est constitutus in loco qui dicitur Civitatecla in primis ego Alfre de mea proprietate per mea peccata in ipsos Scas. (Sanctas) locas Sanctorum dono familias tres in vico ubi dicitur Pimano, idest Vectore Joanne, et Marino Massari cum oma. (omnia) quidquid dacys (ad eos?) pertinere videtur qualiter eorum censo fecimus; et porcione mea de Molinas quos abeo ubi dicitur Torre.

Similiter et nos SS. Aunarde et Garo de nostris rebus quod nobis advenerunt de inter germanos nostros per nostris peccatis dedimus in ipsas locas sanctorum idest familios in Montania, vel in Mestre seo et per alia loca qualiter eorum censum fecimus: in livertate peculias e rame ferro vel alias singulas e res ellas, quod nobis in parte venit: similiter et porcionem nostra de molinos quos abemus in loco ubi dicitur Torre: nam a relico de rebus nostris, quod incognominato remansit reservavimus potestate idest porciones nostras de Casa infra Civitate et Cotticianas, quod nobis in porcione venit, similiter et de pecunia porciones nostras quas abemus in Belluno, cessurus (cessuras?) faciendo, servos livertando aut alicuique donando , vel quod nobis placuerit faciendo in nostra servamus potestate.

Et quod facere voluerimus de isto servicio nos ad livertate dimitendi libera abeamus potestate: et hoc cum juramento dicimus per omnipotente Deo et per ipsa loca Sanctorum ut pos (post) nostro quandoque obitus in ipso Monasterio habidare et deservire visi fuerint, et ipsi fratres Abate elegere in ipsi sent potestate ipse monasterius.

Quam vero cartola dotalicia et donacionis quem manibus nostris subscripsimus et testibus obtulimus roboranda.
Acto inecium (in eam Civitatem Tarcisium (1)) TARVISIANA.
Signo manus ALFREDI servo XPI qui minime potuit scrivere.
Ego ANUARDE servos XPI in hanc cartula ad nobis facta ssi.
Ego GARO servus XPI in hanc cartola dotis ad nob. facta ssi.
Ego GAUSPERTE in hanc cartola ssi.
Ego FLORENTIUS Gasindio (2) in hanc cartola rogans (rogatus) scripsi.
Ego TICIANUS Notarius rogatus ad ALFREDI, ANUARDE, GARONE in hanc Cartola subscripsi.