Yenovk Armen
Yenovk Armen, in armeno Ենովք Արմէն (Kayseri, 10 novembre 1883 – Marsiglia, 6 maggio 1968), è stato uno scrittore e giornalista armeno naturalizzato francese.
Biografia modifica
Nacque a Efkere, villaggio nei pressi di Kayseri, antica Cesarea, in Turchia. Fu educato nella scuola armena Kedronkan e al Robert American College di Costantinopoli. Fu giornalista e scrittore e pubblicò e diresse un gran numero di riviste a Costantinopoli negli anni precedenti al Genocidio Armeno. Tra queste riviste ricordiamo: da 1900 al 1905 «Բյուրակն» (Byuragn), dal 1906 al 1908 «Մասիս», dal 1909 al 1910 «Առավոտ» (Aravot), infine dal 1910 al 2012 «Չեզոք». Amico e collaboratore di molti intellettuali armeni di Costantinopoli e della successiva diaspora. Tra questi va ricordato certamente Arsciak Ciobanian. Nel 1919 curò il volume delle memorie dell'ambasciatore americano Henry Morgenthau Sr.
Insieme all'amico e compatriota Hrand Nazariantz cui aveva dedicato un importante saggio critico nel 1911 riuscì a dar vita alla colonia armena di Bari poi evolutasi nel villaggio Nor Arax, facendo giungere nella città pugliese decine di profughi rifugiati nei campi profughi greci di Rodi e Salonicco. Dal 1931 fino alla morte visse a Marsiglia, dove fondò anche una casa editrice e diresse la locale sezione dell'Unione Franco-Armena.
Presso la Biblioteca Nazionale di Yerevan è presente la "Armen Enovq Collection" che ne raccoglie scritti testimonianze e parte della Biblioteca personale.
Opere modifica
- Ենովք Արմէն, Կինը (Պատմուածքներ), Կ. Պոլիս, տպարան Ծաղիկ (Սագաեան), 1906։
- Վեղարաւոր սատանան։ Մաղաքիա Օրմանեանին, Արմեն Ենովք, Ա. տ.: Ա. հ, 1908։
- Ենովք Արմէն, Ազգային սահմանադրութիւնը եւ Ազգային երեսփոխանական ժողովը։ Ձօնուած հայ ժողովուրդին, Կ. Պոլիս, տպագրութիւն Արշակ Կարոյեանի, 1908։
- Ենովք Արմէն, Թրքա-հայ գրականութիւնը մամուլի ազատութեան թուականին, Կ. Պոլիս, տպարան Շանթ, 1909։
- Նուրի Ճէլալ, Մղձաւանջ, վէպ համիտեան կեանքէ, թարգմանեց Ենովք Արմէն, Կ. Պոլիս, տպ. Օննիկ Բարսեղեան եւ որդի, 1911։
- Ենովք Արմէն, Հայ նոր բանաստեղծները։ Ա. Հրանտ Նազարեանց, Կ. Պոլիս, Տպագր. Վ. եւ Հ. Տէր-Ներսէսեան, 1911։
- Ենովք Արմէն, Արշակ Չօպանեան։ Կեանքը եւ գրական ու հասարակական գործունէութիւնը։ (Լէքչըր՝ խօսուած՝ Ատա-Բազար՝ Հայուհեաց Վարժարանի եւ Պարտիզակ՝ Ամերիկեան Բարձր. Վարժարանի (1912) մեջ), Կ. Պոլիս, տպարան Ռ. Սագաեան, 1913։
- Լօյտ Ճօրճի հռչակաւոր ճառը եւ Հայկական խնդիրը անգլիական խորհրդարանին մէջ, թարգմ. Ենովք Արմէն, Կ. Պոլիս, Տպագրութիւն Ա. Կարօեան, 1918։
- Լօյտ Ճօրճի հռչակաւոր ճառը եւ Հայկական խնդիրը անգլիական խորհրդարանին մէջ, թարգմ. Ենովք Արմեն, երկրորդ տպագրութիւն, Կ. Պոլիս, տպարան Օ. Արզուման, Պ. Պալենց գրատան հրատարակութիւն, 1919։
- Ամերիկեան դեսպան Մր. Մօրկընթաուի յիշատակները եւ հայկական եղեռնին գաղտնիքները, թարգմ. Ենովք Արմէն, Կ. Պոլիս, Օ. Արզուման, 1919։
- Ամերիկյան դեսպան Հենրի Մորգենթաուի հուշերը և հայկական եղեռնի գաղտնիքները։ Ֆաքսիմիլային հրատարակություն, թարգմ. Ենովք Արմէն, Երևան, «Լույս», 1990։
Bibliografia modifica
- A Reference Guide to Modern Armenian Literature, 1500-1920: With an Introductory History, Wayne State University Press, 2000 - 714 pagine
- Vartan Matiossian, "Letters of Hrand Nazariantz to Yenovk Armen", Bazmavep : Hayagtakan banasirakan grakan handes, 164, 2006, pp. 312–413
- Vartan Matiossian, "Letters of Hrand Nazariantz to Yenovk Armen", Bazmavep : Hayagtakan banasirakan grakan handes, 165, 2007, pp. 323–380
Voci correlate modifica
| Controllo di autorità | VIAF (EN) 51080156 · ISNI (EN) 0000 0000 3605 9152 · LCCN (EN) n2004061700 · BNF (FR) cb15803700w (data) · WorldCat Identities (EN) lccn-n2004061700 |
|---|
