Pierre Grégoire

giurista e filosofo francese (c.1540–1597)

Pierre Grégoire, in latino Petrus Gregorius Tholosanus, italianizzato come Pietro Gregorio tolosano (Tolosa, 1540Pont-à-Mousson, 1597), è stato un giurista, filosofo ed enciclopedista francese.

Praeludia, 1583

Biografia modifica

Nacque a Tolosa intorno al 1540, dove studiò divenendo un avvocato. Dal 1570 fu professore di diritto a Cahors; nel 1580 fece ritorno a Tolosa con un incarico analogo.[1]

Nel 1582, chiamato dal duca di Lorena Carlo III, fondò una facoltà di giurisprudenza a Pont-à-Mousson, l'"École doctrinale de droit public de Pont-à-Mousson" ("scuola dottrinale di diritto pubblico di Pont-à-Mousson"). Morì in quella città nel 1597.

Pensiero modifica

La sua Syntaxes artis mirabilis (1578) è un'enciclopedia della scienza in cui la magia e la demonologia hanno un loro posto accanto all'astrologia e alla matematica. Gregoire è stato visto come un continuatore di Raimondo Lullo. Sviluppa una vera enciclopedia delle scienze. Presenta un'arte speculare su cui "i mezzi per cercare, esaminare, contestare e rispondere" da un lato, e dall'altro le classi alle quali dobbiamo riportare tutte le conoscenze. Il libro venne messo all'indice.

(FR)

«Puisque, comme l'affirme Cicéron, il n'y a rien de plus doux que de tout connaître et que de tout examiner, je suis parvenu à la conviction que les préceptes particuliers de chaque science, distincts les uns des autres, peuvent être rassemblés en un art unique et général, grâce auquel ils puissent communiquer entre eux d'une manière réciproque.»

(IT)

«Dato che, come afferma Cicerone, non c'è niente di più dolce che sapere tutto ed esaminare tutto, sono giunto alla convinzione che i precetti particolari di ogni scienza, distinti l'uno dall'altro, possano essere riuniti in un'unica arte generale, attraverso la quale possono comunicare tra loro in modo reciproco»

Opere modifica

  • Syntagma juris universi, atque legum pene omnium gentium, et rerum publicarum praecipuarum, in tres partes digestum. In quo divini, & humani juris totius, naturali, ac nova methodo per gradus, ordinéque, materia universalium & singularium rerum, simúlque judicia explicantur. Authore Petro Gregorio Tholosano J.U. doctore, & professore publico in Academia Tholosana. Cum indice rerum & verborum copiosissimo, Ed. 1582[2]
  • (LA) De iuris arte, methodo et praeceptis, Lyon, Antoine Gryphius, 1580.
  • (LA) Praeludia, Lyon, Antoine Gryphius, 1583.
  • (LA) Iuris uniuersi methodus parva, Lyon, Antoine Gryphius, 1582.
  • Réponse au conseil donné par Charles du Moulin sur la dissuasion de la juridiction du concile de Trente en France, Lione, 1584.
  • Syntaxes artis mirabilis, in libros septem digestae. Per quas de omni re proposita... disputari aut tractari, omniumque summaria cognitio haberi potest, Lione, Antoine Gryphe, 1575-1576, in tre parti, le prime due in un volo. 16mo  : I) Syntaxes artis mirabilis 8 e seguenti. + 190 p. II) Commentaria in prolegomena syntaxeon mirabilis artis 1, 304 p., III) Syntaxeon artis mirabilis, 8 e seguenti, 1055, 125 p. Ristampa: Commentaria in syntaxes artis mirabilis per quas de omnibus disputatur habeturque cognitio autore Petro Gregorio Tholosano impressum Lugduni per Antonium Grifium 1585 . Repr. a Colonia Lazarus Zetner 1610. [1] [2]
  • (LA) Institutiones breves et novae rei beneficiaria ecclesiastica, Lyon, Jean Pillehotte, 1592.
  • (LA) Partitiones iuris canonici, Lyon, Jean Pillehotte, 1594.
    • Petri Gregorii Tholosani J. U. doctoris ac professoris publici Opera omnia ad jus pontificium spectantia, ab ipso paulo ante mortem recognita duobus distincta voluminibus. Hoc priore. Partitiones totius juris canonici continentur in quinque libros digestae scholiis & annotationibus illustratae instar syntagmatis totius juris ecclesiastici. Altero. Commentaria & annotationes in Decretalium prooemium. Ad tit. de summa Trinitate & fide catholica. De constitutionibus. De rescriptis tractatus in duas sectiones distinctus. De electione in re beneficiaria clara ac lucida enarratio. Ad cap. conquerente, de officio & potestate judicis ordin. Rei beneficiariae ecclesiasticae institutiones. Ad tit. de sponsalibus & matrimoniis. De usuris libri tres. Una cum indicibus..., Ed. 1612[4]
  • (LA) De republica, vol. 1, Lyon, Jean Baptiste Buysson, 1596.[5]. Repr. 1597.
    • (LA) De republica, vol. 2, Lyon, Jean Baptiste Buysson, 1596.

Note modifica

  1. ^ (DE) , Herbert Jaumann, Handbuch Gelehrtenkultur der Frühen Neuzeit (2004), p. 313; Google Books.
  2. ^ Syntagma juris universi, atque legum pene omnium gentium, et rerum [...] | Tolosana, su tolosana.univ-toulouse.fr. URL consultato il 13 febbraio 2018.
  3. ^ Institutiones breves et novae rei beneficiariae ecclesiasticae, sive [...] | Tolosana, su tolosana.univ-toulouse.fr. URL consultato il 13 febbraio 2018.
  4. ^ Petri Gregorii Tholosani J. U. doctoris ac professoris publici Opera omnia [...] | Tolosana, su tolosana.univ-toulouse.fr. URL consultato il 13 febbraio 2018.
  5. ^ De republica libri sex et viginti in duos tomos distincti. Authore D. [...] | Tolosana, su tolosana.univ-toulouse.fr. URL consultato il 13 febbraio 2018.

Bibliografia modifica

  • Charles Hyver, Le doyen Pierre Grégoire de Toulouse et lʹorganisation de la faculté de droit à lʹUniversité de Pont-à-Mousson (1582-1597), 1874, 88 p.
  • T. e J. Carreras y Artau, Historia de la filosofía española. Filosofía cristiana de los siglos XIII al XV, Madrid, 1939-1943, vol. II, p. 234 mq
  • C. Collot, L'école doctrinale de droit public de Pont-à-Mousson (Pierre Grégoire de Toulouse et Guillaume Barclay) à la fin du XVI siècle, Librairie générale de droit et de jurisprudence, 1965, 357 p.
  • H. Gilles, La carrière méridionale de Pierre Grégoire de Toulouse, Presses Universitaires de Toulouse, Mélanges offerts à Paul Couzinet, 1974, p. 263-327 .
  • Paolo Rossi, Clavis universalis. Arts de la mémoire, logique combinatoire et langue universelle de Lulle à Leibniz (1983), trad. dall'italiano, Jérôme Millon, Grenoble, 1993, p. 63-64.

Altri progetti modifica

Collegamenti esterni modifica

Controllo di autoritàVIAF (EN89764391 · ISNI (EN0000 0001 0327 7265 · SBN BVEV017214 · BAV 495/52578 · CERL cnp01880807 · LCCN (ENn86809119 · GND (DE122586425 · BNE (ESXX1661071 (data) · BNF (FRcb12200220z (data) · NSK (HR000742993 · WorldCat Identities (ENviaf-89764391