Sorbus
Sorbus L. è un genere di piante della famiglia delle Rosacee.[1]
Comprende alberi e arbusti che producono frutti simili, ma molto diversi per grandezza e anche per colore.
Dante Alighieri lo cita come frutto aspro, in contrapposizione al fico, che ha frutti dolci.
si disconvien fruttare al dolce fico.»
Descrizione
modificaFusto
modificaA seconda della specie può essere un arbusto, un alberello o anche un albero alto fino a 12 metri. Ha la corteccia grigia con chiazze bianche; rami giovani pubescenti, poi glabri, bruno-rossicci.
Foglie
modificaLe foglie sono alterne, picciolate, semplici o composte secondo la specie, spesso coriacee di forma da ellittica ad ovata con apice acuto e margini irregolarmente seghettati. In alcune specie hanno la pagina superiore color verde-scuro e quella inferiore color bianco-argenteo.
Fiori
modificaHanno infiorescenze a corimbi eretti di 5–8 cm con fiori bianchi. Fioriscono a maggio-giugno.
Frutti
modificaI frutti sono pomi ovoidali o rotondi, di dimensioni variabili da 1 a 3 cm a seconda della specie, rosso-aranciati quando maturi (di color nocciola invece nel ciavardello).
Distribuzione e habitat
modificaIl genere è ampiamente diffuso in tutto l'emisfero boreale (Nord America, Europa e Asia)[1].
È ampiamente diffuso nei boschi e nei luoghi rocciosi. Nella regione mediterranea è diffuso anche sui monti.
Tassonomia
modificaIl genere comprende oltre 100 specie[1]:
- Sorbus albopilosa T.T.Yu & L.T.Lu
- Sorbus americana Marshall
- Sorbus amoena McAll.
- Sorbus arachnoidea Koehne
- Sorbus aucuparia L.
- Sorbus bissetii McAll.
- Sorbus bulleyana McAll.
- Sorbus californica Greene
- Sorbus carmesina McAll.
- Sorbus cashmiriana Hedl.
- Sorbus cibagouensis H.Peng & Z.J.Yin
- Sorbus cinereopubescens McAll.
- Sorbus commixta Hedl.
- Sorbus coxii McAll.
- Sorbus decora (Sarg.) C.K.Schneid.
- Sorbus discolor (Maxim.) Maxim.
- Sorbus dolichofoliolatus X.F.Gao & Meng Li
- Sorbus domugledica Kárpáti
- Sorbus doshonglaensis Xin Chen, Xiao C.Zhang & C.Q.Tang
- Sorbus eburnea McAll.
- Sorbus ellipsoidalis McAll.
- Sorbus esserteauana Koehne
- Sorbus fansipanensis McAll.
- Sorbus faohraei Hedrén & J.Levin
- Sorbus filipes Hand.-Mazz.
- Sorbus foliolosa (Wall.) Spach
- Sorbus forrestii McAll. & Gillham
- Sorbus frutescens McAll.
- Sorbus gilgitana McAll.
- Sorbus glabriuscula McAll.
- Sorbus glomerulata Koehne
- Sorbus gonggashanica McAll.
- Sorbus gongshanensis X.F.Gao & Meng Li
- Sorbus gracilis (Siebold & Zucc.) K.Koch
- Sorbus hajastana Gabrieljan
- Sorbus harrowiana (Balf.f. & W.W.Sm.) Rehder
- Sorbus helenae Koehne
- Sorbus herculis Kárpáti
- Sorbus himalaica Gabrieljan
- Sorbus hugh-mcallisteri Mikoláš
- Sorbus hupehensis C.K.Schneid.
- Sorbus insignis (Hook.f.) Hedl.
- Sorbus keenanii Rushforth
- Sorbus khumbuensis McAll.
- Sorbus kiukiangensis T.T.Yu
- Sorbus koehneana C.K.Schneid.
- Sorbus kongboensis McAll.
- Sorbus kurzii (G.Watt ex Prain) C.K.Schneid.
- Sorbus kusnetzovii Zinserl.
- Sorbus lanpingensis L.T.Lu
- Sorbus lingshiensis Rushforth
- Sorbus longii Rushforth
- Sorbus lushanensis Xin Chen & Jing Qiu
- Sorbus macallisteri Rushforth
- Sorbus macrantha Merr.
- Sorbus maderensis (Lowe) Dode
- Sorbus matsumurana (Makino) Koehne
- Sorbus microphylla (Wall. ex Hook.f.) Wenz.
- Sorbus monbeigii (Cardot) N.P.Balakr.
- Sorbus muliensis McAll.
- Sorbus obsoletidentata (Cardot) T.T.Yu
- Sorbus occidentalis (S.Watson) Greene
- Sorbus oligodonta (Cardot) Hand.-Mazz.
- Sorbus olivacea McAll.
- Sorbus ovalis McAll.
- Sorbus parva McAll.
- Sorbus parvifolia (Blatt.) N.P.Balakr.
- Sorbus parvifructa McAll.
- Sorbus pontica Zaik.
- Sorbus poteriifolia Hand.-Mazz.
- Sorbus prattii Koehne
- Sorbus × proctoriana T.C.G.Rich
- Sorbus pseudohupehensis McAll.
- Sorbus pseudovilmorinii McAll.
- Sorbus randaiensis (Hayata) Koidz.
- Sorbus reducta Diels
- Sorbus rehderiana Koehne
- Sorbus rinzenii Rushforth
- Sorbus rockii P.D.Sell
- Sorbus rosea McAll.
- Sorbus rubescens McAll.
- Sorbus rufopilosa C.K.Schneid.
- Sorbus rushforthii McAll.
- Sorbus rutilans McAll.
- Sorbus sambucifolia (Cham. & Schltdl.) M.Roem.
- Sorbus sargentiana Koehne
- Sorbus scalaris Koehne
- Sorbus scopulina Greene
- Sorbus setschwanensis (C.K.Schneid.) Koehne
- Sorbus shirinensis Hadač & Chrtek
- Sorbus sitchensis M.Roem.
- Sorbus splendens Grimshaw & C.R.Sanders
- Sorbus subfusca (Ledeb. ex Nordm.) Boiss.
- Sorbus sujoyi Ghora
- Sorbus tenuis McAll.
- Sorbus tianschanica Rupr.
- Sorbus tiantangensis X.M.Liu & C.L.Wang
- Sorbus tiliifolia H.Zare, Amini & Assadi
- Sorbus ulleungensis Chin S.Chang
- Sorbus ursina (Wall. ex G.Don) S.Schauer
- Sorbus vilmorinii C.K.Schneid.
- Sorbus wallichii (Hook.f.) T.T.Yu
- Sorbus wilsoniana C.K.Schneid.
- Sorbus × yokouchii M.Mizush. ex T.Shimizu
- Sorbus zayuensis T.T.Yu & L.T.Lu
Sinonimi obsoleti
modificaAlcune specie in passato attribuite a questo genere hanno attualmente una diversa collocazione sistematica:
- Sorbus aria (L.) Crantz = Aria edulis (Willd.) M.Roem.
- Sorbus busambarensis G.Castellano, P.Marino, Raimondo & Spadaro = Aria busambarensis (G.Castellano, P.Marino, Raimondo & Spadaro) Sennikov & Kurtto
- Sorbus chamaemespilus (L.) Crantz = Chamaemespilus alpina (Mill.) K.R.Robertson & J.B.Phipps
- Sorbus domestica L. = Cormus domestica (L.) Spach
- Sorbus torminalis (L.) Crantz = Torminalis glaberrima (Gand.) Sennikov & Kurtto
Usi
modificaI frutti di alcune specie sono stati usati in erboristeria sin dall'antichità, soprattutto per il loro alto contenuto di vitamina C.
Note
modificaAltri progetti
modifica- Wikiquote contiene citazioni di o su Sorbus
- Wikizionario contiene il lemma di dizionario «Sorbus»
- Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Sorbus
- Wikispecies contiene informazioni su Sorbus
Collegamenti esterni
modifica- (EN) mountain ash, su Enciclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
Controllo di autorità | LCCN (EN) sh87002988 · GND (DE) 4670682-3 · J9U (EN, HE) 987007534094205171 |
---|