Rettili del Madagascar

lista di un progetto Wikimedia
Voce principale: Fauna del Madagascar.
Rettili del Madagascar

Il territorio delle Madagascar ospita 411 specie di rettili, tra cui 295 specie di sauri, 99 specie di serpenti, 16 specie di tartarughe e 1 specie di coccodrillo.[1][2]

Come il resto della fauna malgascia, anche l'erpetofauna è caratterizzata da un'elevata presenza di endemismi, cioè di specie che non si trovano in nessuna altra parte del mondo. Sono presenti esclusivamente nel Madagascar una famiglia di iguane (Opluridae), quattro generi di camaleonti (Brookesia, Calumma, Furcifer e Palleon), cinque generi di scinchi (Madascincus, Paracontias, Pseudoacontias, Pygomeles e Sirenoscincus) e 22 generi di serpenti (Acrantophis, Alluaudina, Brygophis, Compsophis, Dromicodryas, Elapotinus, Heteroliodon, Ithycyphus, Langaha, Leioheterodon, Liopholidophis, Madagascarophis, Madatyphlops, Micropisthodon, Mimophis, Pararhadinaea, Parastenophis, Phisalixella, Pseudoxyrhopus, Sanzinia, Thamnosophis e Xenotyphlops). Il maggiore contributo alla biodiversità è fornito, tra i sauri, dalle famiglie Gekkonidae (103 specie di cui 95 endemiche), Chamaeleonidae (84 specie, tutte endemiche) e Scincidae (76 specie, di cui 75 endemiche e una condivisa con le isole Comore) e tra i serpenti, dalla famiglia Lamprophiidae (81 specie, tutte endemiche).

Quattordici specie di sauri, 4 specie di serpenti e 6 specie di tartarughe sono classificate in pericolo critico di estinzione.

Nelle lista che segue in verde

     

sono contrassegnate le specie endemiche.

Lo stato di conservazione è indicato in base alla Lista rossa della Unione Internazionale per la Conservazione della Natura (IUCN).[3]

Coccodrilli modifica

Crocodylidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Crocodylus niloticus coccodrillo del Nilo    

Sauri modifica

Agamidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Agama agama agama comune    

Chamaeleonidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Brookesia ambreensis    
Brookesia antakarana    
Brookesia bekolosy    
Brookesia betschi    
Brookesia bonsi    
Brookesia brunoi    
Brookesia brygooi    
Brookesia confidens    
Brookesia decaryi    
Brookesia dentata    
Brookesia desperata    
Brookesia ebenaui    
Brookesia exarmata    
Brookesia griveaudi    
Brookesia karchei    
Brookesia lambertoni    
Brookesia lineata    
Brookesia micra    
Brookesia minima    
Brookesia perarmata    
Brookesia peyrierasi    
Brookesia ramanantsoai    
Brookesia stumpffi    
Brookesia superciliaris    
Brookesia therezieni    
Brookesia thieli    
Brookesia tristis    
Brookesia tuberculata    
Brookesia vadoni    
Brookesia valerieae    
Calumma amber    
Calumma ambreense    
Calumma andringitraense    
Calumma boettgeri    
Calumma brevicorne    
Calumma capuroni    
Calumma crypticum    
Calumma cucullatum    
Calumma fallax    
Calumma furcifer    
Calumma gallus    
Calumma gastrotaenia    
Calumma glawi    
Calumma globifer    
Calumma guibei    
Calumma guillaumeti    
Calumma hafahafa    
Calumma hilleniusi    
Calumma jejy    
Calumma malthe    
Calumma marojezense    
Calumma nasutum    
Calumma oshaughnessyi    
Calumma parsonii camaleonte di Parson    
Calumma peltierorum    
Calumma peyrierasi    
Calumma tarzan    
Calumma tsaratananense    
Calumma tsycorne    
Calumma vatosoa    
Calumma vencesi    
Calumma vohibola    
Furcifer angeli camaleonte di Angel    
Furcifer antimena    
Furcifer balteatus    
Furcifer belalandaensis    
Furcifer bifidus    
Furcifer campani    
Furcifer cephalolepis    
Furcifer labordi    
Furcifer lateralis    
Furcifer major    
Furcifer minor    
Furcifer nicosiai    
Furcifer oustaleti    
Furcifer pardalis    
Furcifer petteri    
Furcifer polleni    
Furcifer rhinoceratus    
Furcifer timoni    
Furcifer tuzetae    
Furcifer verrucosus    
Furcifer viridis    
Furcifer willsii    
Palleon lolontany    
Palleon nasus    

Gekkonidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Blaesodactylus ambonihazo    
Blaesodactylus antongilensis    
Blaesodactylus boivini    
Blaesodactylus sakalava    
Ebenavia inunguis    
Ebenavia maintimainty    
Geckolepis maculata    
Geckolepis polylepis    
Geckolepis typica    
Gehyra mutilata    
Hemidactylus frenatus    
Hemidactylus mabouia    
Hemidactylus mercatorius    
Hemidactylus platycephalus    
Lygodactylus arnoulti    
Lygodactylus bivittis    
Lygodactylus blancae    
Lygodactylus blanci    
Lygodactylus decaryi    
Lygodactylus expectatus    
Lygodactylus guibei    
Lygodactylus heterurus    
Lygodactylus intermedius    
Lygodactylus klemmeri    
Lygodactylus madagascariensis    
Lygodactylus miops    
Lygodactylus mirabilis    
Lygodactylus montanus    
Lygodactylus ornatus    
Lygodactylus pauliani    
Lygodactylus pictus    
Lygodactylus rarus    
Lygodactylus roavolana    
Lygodactylus tolampyae    
Lygodactylus tuberosus    
Lygodactylus verticillatus    
Matoatoa brevipes    
Matoatoa spannringi    
Paragehyra gabriellae    
Paragehyra petiti    
Paroedura androyensis    
Paroedura bastardi    
Paroedura gracilis    
Paroedura homalorhina    
Paroedura hordiesi[2]    
Paroedura ibityensis    
Paroedura karstophila    
Paroedura lohatsara    
Paroedura maingoka geco scorpione dalle dita a foglia    
Paroedura masobe    
Paroedura oviceps    
Paroedura picta    
Paroedura stumpffi    
Paroedura tanjaka    
Paroedura vahiny    
Paroedura vazimba    
Phelsuma abbotti felsuma di Abbott    
Phelsuma antanosy    
Phelsuma barbouri    
Phelsuma berghofi    
Phelsuma borai    
Phelsuma breviceps    
Phelsuma cepediana[4] geco dalla coda blu    
Phelsuma dorsivittata    
Phelsuma dubia    
Phelsuma flavigularis    
Phelsuma gouldi    
Phelsuma grandis    
Phelsuma guttata    
Phelsuma hielscheri    
Phelsuma hoeschi    
Phelsuma kely    
Phelsuma klemmeri    
Phelsuma kochi    
Phelsuma laticauda felsuma dalla coda larga    
Phelsuma lineata    
Phelsuma madagascariensis geco diurno del Madagascar    
Phelsuma malamakibo    
Phelsuma masohoala    
Phelsuma modesta    
Phelsuma mutabilis    
Phelsuma parva    
Phelsuma pronki    
Phelsuma pusilla    
Phelsuma quadriocellata geco diurno di Peacock    
Phelsuma ravenala    
Phelsuma roesleri    
Phelsuma seippi    
Phelsuma serraticauda    
Phelsuma standingi felsuma di Standing    
Phelsuma vanheygeni    
Uroplatus alluaudi    
Uroplatus ebenaui    
Uroplatus fimbriatus    
Uroplatus finiavana    
Uroplatus giganteus    
Uroplatus guentheri geco coda a foglia di Günther    
Uroplatus henkeli    
Uroplatus lineatus    
Uroplatus malahelo    
Uroplatus malama    
Uroplatus phantasticus geco coda a foglia satanico    
Uroplatus pietschmanni    
Uroplatus sameiti    
Uroplatus sikorae    

Gerrhosauridae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Tracheloptychus madagascariensis    
Tracheloptychus petersi    
Zonosaurus aeneus    
Zonosaurus anelanelany    
Zonosaurus bemaraha    
Zonosaurus boettgeri    
Zonosaurus brygooi    
Zonosaurus haraldmeieri    
Zonosaurus karsteni    
Zonosaurus laticaudatus    
Zonosaurus madagascariensis    
Zonosaurus maramaintso    
Zonosaurus maximus    
Zonosaurus ornatus    
Zonosaurus quadrilineatus    
Zonosaurus rufipes    
Zonosaurus subunicolor    
Zonosaurus trilineatus    
Zonosaurus tsingy    

Opluridae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Chalarodon madagascariensis    
Oplurus cuvieri iguana codaspinosa del Madagascar    
Oplurus cyclurus    
Oplurus fierinensis    
Oplurus grandidieri    
Oplurus quadrimaculatus    
Oplurus saxicola    

Scincidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Amphiglossus alluaudi    
Amphiglossus andranovahensis    
Amphiglossus anosyensis    
Amphiglossus ardouini    
Amphiglossus astrolabi    
Amphiglossus crenni    
Amphiglossus decaryi    
Amphiglossus elongatus    
Amphiglossus frontoparietalis    
Amphiglossus gastrostictus    
Amphiglossus macrocercus    
Amphiglossus mandady    
Amphiglossus mandokava    
Amphiglossus melanurus    
Amphiglossus meva    
Amphiglossus ornaticeps    
Amphiglossus punctatus    
Amphiglossus reticulatus    
Amphiglossus spilostichus    
Amphiglossus splendidus    
Amphiglossus stylus    
Amphiglossus tanysoma    
Amphiglossus tsaratananensis    
Androngo trivittatus    
Cryptoblepharus cognatus    
Cryptoblepharus voeltzkowi    
Madascincus ankodabensis    
Madascincus arenicola    
Madascincus igneocaudatus    
Madascincus macrolepis    
Madascincus melanopleura    
Madascincus minutus    
Madascincus mouroundavae    
Madascincus nanus    
Madascincus polleni    
Madascincus stumpffi    
Paracontias brocchii    
Paracontias fasika    
Paracontias hafa    
Paracontias hildebrandti    
Paracontias holomelas    
Paracontias kankana    
Paracontias manify    
Paracontias milloti    
Paracontias minimus    
Paracontias rothschildi    
Paracontias tsararano    
Paracontias vermisaurus    
Pseudoacontias angelorum    
Pseudoacontias madagascariensis    
Pseudoacontias menamainty    
Pseudoacontias unicolor    
Pygomeles braconnieri    
Pygomeles petteri    
Sirenoscincus mobydick    
Sirenoscincus yamagishii    
Trachylepis aureopunctata    
Trachylepis betsileana    
Trachylepis boettgeri    
Trachylepis comorensis    
Trachylepis dumasi    
Trachylepis elegans    
Trachylepis gravenhorstii    
Trachylepis lavarambo    
Trachylepis madagascariensis    
Trachylepis nancycoutuae    
Trachylepis tandrefana    
Trachylepis tavaratra    
Trachylepis vato    
Trachylepis vezo    
Trachylepis volamenaloha    
Voeltzkowia fierinensis    
Voeltzkowia lineata    
Voeltzkowia mira    
Voeltzkowia petiti    
Voeltzkowia rubrocaudata    

Serpenti modifica

Boidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Acrantophis dumerili boa di Dumeril    
Acrantophis madagascariensis boa terricolo del Madagascar    
Sanzinia madagascariensis boa arboricolo del Madagascar    
Sanzinia volontany    

Elapidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Hydrophis platurus    

Lamprophiidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Alluaudina bellyi    
Alluaudina mocquardi    
Brygophis coulangesi    
Compsophis albiventris    
Compsophis boulengeri    
Compsophis fatsibe    
Compsophis infralineatus    
Compsophis laphystius    
Compsophis vinckei    
Compsophis zeny    
Dromicodryas bernieri    
Dromicodryas quadrilineatus    
Elapotinus picteti    
Heteroliodon fohy    
Heteroliodon lava    
Heteroliodon occipitalis    
Ithycyphus blanci    
Ithycyphus goudoti    
Ithycyphus miniatus    
Ithycyphus oursi    
Ithycyphus perineti    
Langaha alluaudi    
Langaha madagascariensis    
Langaha pseudoalluaudi    
Leioheterodon geayi    
Leioheterodon madagascariensis    
Leioheterodon modestus    
Liophidium apperti    
Liophidium chabaudi    
Liophidium maintikibo    
Liophidium pattoni    
Liophidium rhodogaster    
Liophidium therezieni    
Liophidium torquatum    
Liophidium trilineatum    
Liophidium vaillanti    
Liopholidophis baderi    
Liopholidophis dimorphus    
Liopholidophis dolicocercus    
Liopholidophis grandidieri    
Liopholidophis oligolepis    
Liopholidophis rhadinaea    
Liopholidophis sexlineatus    
Liopholidophis varius    
Lycodryas carleti    
Lycodryas citrinus    
Lycodryas gaimardi    
Lycodryas granuliceps    
Lycodryas guentheri    
Lycodryas inopinae    
Lycodryas inornatus    
Lycodryas pseudogranuliceps    
Madagascarophis colubrinus    
Madagascarophis fuchsi    
Madagascarophis meridionalis    
Madagascarophis ocellatus    
Micropisthodon ochraceus    
Mimophis mahfalensis    
Pararhadinaea melanogaster    
Parastenophis betsileanus    
Phisalixella arctifasciata    
Phisalixella iarakaensis    
Phisalixella tulearensis    
Phisalixella variabilis    
Pseudoxyrhopus ambreensis    
Pseudoxyrhopus analabe    
Pseudoxyrhopus ankafinaensis    
Pseudoxyrhopus heterurus    
Pseudoxyrhopus imerinae    
Pseudoxyrhopus kely    
Pseudoxyrhopus microps    
Pseudoxyrhopus oblectator    
Pseudoxyrhopus quinquelineatus    
Pseudoxyrhopus sokosoko    
Pseudoxyrhopus tritaeniatus    
Thamnosophis epistibes    
Thamnosophis infrasignatus    
Thamnosophis lateralis    
Thamnosophis martae    
Thamnosophis mavotenda    
Thamnosophis stumpffi    

Typhlopidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Indotyphlops braminus    
Madatyphlops andasibensis    
Madatyphlops arenarius    
Madatyphlops boettgeri    
Madatyphlops decorsei    
Madatyphlops domerguei    
Madatyphlops madagascariensis    
Madatyphlops microcephalus    
Madatyphlops mucronatus    
Madatyphlops ocularis    
Madatyphlops rajeryi    
Madatyphlops reuteri    

Xenotyphlopidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Xenotyphlops grandidieri    

Tartarughe modifica

Cheloniidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Caretta caretta tartaruga comune    
Chelonia mydas tartaruga verde    
Eretmochelys imbricata tartaruga embricata    
Lepidochelys olivacea tartaruga olivacea    

Dermochelyidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Dermochelys coriacea tartaruga liuto    

Pelomedusidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Pelomedusa subrufa    
Pelusios castanoides    
Pelusios subniger    

Podocnemididae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Erymnochelys madagascariensis    

Testudinidae modifica

Specie Nome comune Status IUCN
Aldabrachelys abrupta    
Aldabrachelys grandidieri    
Astrochelys radiata testuggine raggiata    
Astrochelys yniphora testuggine dal vomere    
Kinixys zombensis    
Pyxis arachnoides    
Pyxis planicauda    

Note modifica

  1. ^ Reptiles of Madagascar, in The Reptile Database. URL consultato il 25 novembre 2015.
  2. ^ a b Glaw F., Rösler H., Ineich I., Gehring P.-S., Köhler J., Vences M., A new species of nocturnal gecko (Paroedura) from karstic limestone in northern Madagascar, in Zoosystematics and Evolution, vol. 90, n. 2, 2014, pp. 249-259, DOI:10.3897/zse.90.8705.
  3. ^ (EN) The IUCN Red List web site, su IUCN Red List of Threatened Species, Versione 2020.2, IUCN, 2020.
  4. ^ In passato è stata segnalata sulla costa orientale del Madagascar, ove è stata probabilmente introdotta, ma non ci sono segnalazioni recenti vedi (EN) Glaw, F. & Cole, N. 2011, Phelsuma cepediana, su IUCN Red List of Threatened Species, Versione 2020.2, IUCN, 2020.

Altri progetti modifica